Дахин төлөвлөлтийн явцад хэний ч эрх зөрчигдөх ёсгүй!

Монгол Улсад хот дахин төлөвлөлтийн төсөл, хөтөлбөрүүд олон жилийн турш хэрэгжиж ирсэн ч хүний эрхийг зөрчсөн, иргэдийн оролцоо, мэдээлэл авах эрхийг зөрчсөн олон тохиолдол гарсаар байна. Тухайлбал, дахин төлөвлөлтөд өртсөн иргэд урьдчилсан мэдээлэлгүйгээр хэлэлцээрт орох, хөрөнгөө шударгаар үнэлүүлэх, шударга нөхөх олговор авах, эрх нь зөрчигдсөн тохиолдолд өргөдөл, гомдол гаргаж эрхээ хамгаалуулах хуулийн хамгаалалт хангалтгүй байна.

Хот дахин төлөвлөлт, газар чөлөөлөлттэй холбоотой үндэсний хууль тогтоомжууд нь олон улсын эрх зүйн хэм хэмжээнд нийцээгүй,хэрэгжилтийн явцад гарч буй процесын алдаа нь хүний эрх зөрчигдөх гол шалтгаан болсоор байгааг Монголын Эмнести Интернэшнл анхааруулсаар ирсэн байдаг. 

Монголын Эмнести Интернэшнл нь “2024-2028 онд ажиллах Улсын Их Хуралд санал болгох хүний эрхийн хэлэлцэх асуудал”-д “Хот дахин төлөвлөлтийн хүрээнд хүний эрхийг хүндэтгэн хамгаалах” асуудлыг онцолж, дараах зөвлөмжүүдийг хүргүүлсэн. Үүнд:

1. Хот, суурин газрыг дахин хөгжүүлэх тухай, Хот байгуулалтын тухай, Нийслэл Улаанбаатар хотын замын хөдөлгөөний түгжрэлийг бууруулах, гэр хорооллыг орон сууцжуулах тухай хуулиуд болон бусад хууль тогтоомжид олон улсын хүний эрхийн хуулиар хамгаалагдсан орон байраар хангагдах эрхийн хамгаалалтыг цогцоор нь тусгаж, шинэчлэн батлах; 

2.  Эдгээр хуулийн хэрэгжилтэд дүн шинжилгээ хийх, уялдааг сайжруулах, хот дахин төлөвлөх, процесс процедурыг хянах, хариуцлага тооцох механизмыг бий болгох.

Монголын Эмнести Интернэшнл нь Улсын Их Хурлын гишүүдэд хандан, шаардлагад нийцсэн орон байртай байх эрхийн хуулийн хамгаалалтыг сайжруулах, хот төлөвлөлт, газар чөлөөлөлттэй холбоотой үндэсний хууль тогтоомжийн зохицуулалт, агуулгыг олон улсын хүний эрхийн эрх зүйн хэм хэмжээ, Үндсэн хуулийн суурь зарчмуудад нийцүүлэхэд онцгой анхаарал хандуулахыг уриалж, “Шаардлагад нийцсэн орон байртай байх эрх”-ийн хамгаалалт, анхаарах асуудлын тойм” баримт бичгийг  хүргүүлжээ.