Гүүр дэлбэрсэн нь Оросын цэргүүдэд сэтгэл санааны маш том хохирол учруулна
Украинд цэргийн тусгай ажиллагаа Орос явуулж байгаатай холбогдуулан мэдээллийн тэнцвэртэй байдал хангах үүднээс цаг үеийн мэдээллийг хүргэхийн сацуу украины Унiан.net, Politeka Online сайт болон украины хуульч Владимир Мартыненко, цэргийн шинжээч Евгений Дикий, улс төрч судлаач Владимир Фесенко, оросын сөрөг хүчний улс төрч Леонид Гозман, оросын зохиолч Игорь Яковенко нарын ярьснаас түүвэрлэн oрчуулж сонирхуулъя. Энд sonin.mn сайтын байр суурь тусгагдаагүй болно.
Крымыг Оростой холбодог гүүр жагсаалаас гарлаа. Сэргээн засварлах бололцоогүй боллоо. Гүүрэн дээр түймэр ассан гэсэн Оросын суртал нэвтрүүлэгт итгэх хүн бараг байхгүй.
Украины дайчид Оросын энэ зууны бахархал болсон гүүрийг сөнөөсөн нь энэ боллоо. Одоо Крым цаашлаад Херсон Оросын хангалт ложистикгүй хэдэн сар тэсэх бол? Дүрвэх, бултан зайлах газаргүй, урваж бууж өгөх ганц л зам үлдлээ?
Энэхүү гүүр дэлбэрсэн нь Оросын цэргүүдэд санаа сэтгэлийн маш том хохирлыг учруулна.
Андрей Картаполов–худал хэлэхээ зогсоо!
Европын Холбооныхон Оросын эсрэг дахин нэг шинэ институц буй болгожээ. Орос, Белоруссыг хасаад 44 улсын төр-засгийн тэргүүн оролцсон саммит Прагад зохион байгуулж ЕВРОПЫН УЛС ТӨРИЙН ХАМТЫН НИЙГЭМЛЭГ-ээ байгуулснаа зарлалаа. Украин дахь “Оросын цэргийн тусгай ажиллагаа”-ны ил халуурлын үед европчууд улс төрийн урьд хожид үзэгдээгүй том эвсэл буй болгож, түүндээ Армен, Сербийг хүртэл элсүүлчихсэн байгаа нь Москвагаас онц ач холбогдол өгдөг холбоотноо ОХУ алхам тутамдаа алдаж дуусч байгааг илтгэв. Орос, Беларусь хоёрыг оролцуулаагүй шалтгаанаа “дайны гэмт хэрэгтэн” гэдгээр тайлбарлаад дэлхийн шинэ дэг журам төлөвшихөд тэр хоёр улс хамт байх гавьяагүй, Орос бол гэрээндээ үнэнч байдаггүй, энэ бол Европын орнуудын зарчмын байр суурь гэжээ.
Европын улс төрийн хамтын нийгэмлэгийн зорилго нь юу вэ? Европ тивийн аюулгүй байдлын баталгааг хангаж, Европын түнш орнуудын эдийн засгийг хөгжүүлэх явдал, энэ цаг үед бол Украины эсрэг үйлдэж буй Оросын түрэмгийллийг таслан зогсоож, түүний хор уршгийг арилгах явдал гэжээ. Оросын эсрэг ийм тод зэмлэл цууриатсан саммит дээр Оросын ойр тойрны, ТУХН-ийн Армен, Азербайжан, Оростой дайсагнасан Украин, Гүрж, Молдова (хуучин СССР-ийн), мөн Оросын Балкан дахь ганц холбоотон гэгддэг Серби Төрийн дээд түвшинд оролцсон нь маш ноцтой хэрэг болжээ. ОХУ-ын эсрэг улс төрийн санкцанд цаадуул нь нэгджээ. Энэ тухай Кремльд тун эмзэг хүлээн авлаа.
Оросын дотоодод түүнээс ч дор үйл явдал өрнөж байна. “ОХУ-ын БХЯ-ны мэдээнд хэн ч итгэхээ болилоо” гэх үгс Оросын Төрийн Думд цууриатдаг болсон нь өнөөдрийн хамгийн чухал шинэлэг мэдээ болно. Бодит мэдээллийг бүх шатандаа илээр шаардаж, Шойгу руу хандуулсан шүүмжлэлээ илээр тавьдаг болжээ. “Путин буруутай” гэхийн наагуур хэрүүл маргаан оросын ТВ-үүдээр гэнэт өрнөлөө. Цэргийн тусгай ажиллагаа эхэлснээс хойш 8 сар чимээгүй сууж, БХЯ-ны мэдээнд итгэж, сүсэглэж, ялна гэсэн итгэлтэй явсан Оросын нийгэмд ийнхүү салхи оржээ.
Украины 4 мужийг ОХУ-д хүчээр хавсаргасан, одоо ОХУ-ын ариун дархан газар нутаг боллоо гэдэгт уярсан хайлсан хүн Дум, Холбооны Зөвлөлийн хэдэн депутатаас өөр Орост олноороо (сая саяараа) гарч ирэхгүй нь тодорхой харагдаж байна. Орос даяар баярлан бахдаад хотуудад баярын жагсаал цуглаан болно гэж хүлээсэн нь байдаггүй. Украины дөрвийн дөрвөн мужийг нь ОХУ-д нэгтгээд аваад ирэхэд уярахгүй хэрнээ Оросын цэргийн ялагдал бүрийг бүртгэн эргүүлж ам асууж байгаа оросууддаа Кремлийн дарга нар гомдохын ихээр гомдовч хэлэх үггүй таг сууна. “Путины 70 насны ой” гэж уяраах гээд ч бүтэлгүй өнгөрөв.
Оросын армид нэмж дайчилгаа явуулах бэлтгэл байхгүй. Орос эрчүүл дайчилгаанаас зугтаж байна, энэ бол өнөөдрийн бодит байдал юм. Өнөөгийн байдлаар 700 мянган эрс хоёрхон 7 хоногийн дотор гадаад руу зугтаагаад гарчихлаа. “Манай арми хааччав, яагаад ялж чадахгүй байна”, “зэвсэг, хангалт, хоол хүнс, хантааз, хэрэглэл нь хааччихсан юм” гэдэг асуултыг Кремлийн суртал нэвтрүүлэгчид ТВ-ээр зэрэг зэрэг орилолдон тавиад ирмэгц оросын ард түмэн сэхээ авч эхлэх шиг байна. Юуны өмнө авилгад идэгдсэн Оросын БХЯ, Жанжин штаб, фанеран маршал (Шойгу), генералуудын нэр хүнд унаж эхэллээ.
Энэ нь явж явж цагдаагийн ажиллагаа байх байсан, армийг оруулах хэрэггүй байсан тухай яриа хүчтэй түглээ. Орос цэргүүдэд байлдах хүсэл, дуршил байхгүй, энэ янзаараа бол дайн оросын хил даваад ороод ирлээ гэсэн Оросын армид хэн тогтож үлдэх вэ гэсэн асуулт босч иржээ. “Их мөнгө өгвөл эх орноо хамгаална” гэсэн сэтгэхүйтэй залуусын нэхэх шаардах нь хэрээсээ хэтэрсэн. Үймэх, хаяж явах, цуурхал тараах, офицеруудаа элэглэн шоолох, цэрэг татлагын байруудыг галдан шатаах гэх мэт эх оронч үзлийн эсрэг олон үйлдлүүд Орост шийтгэлгүй өнгөрч байна. Оросын генералуудыг зориуд гутаах гэсэн юм шиг мэргэжлийн биш, тэр ч бүү хэл эцэг нь исламын террорист явсан, эцгээ дагаж оросын армитай байлдаж явсан мусульман харанхуй залууд хурандаа генерал цол өгч, армийг гутаасан төдийгүй “Цэргийн тусгай ажиллагаа”-ныхаа нэр хүндийг ч давхар давхар гутаалаа.
Гэтэл БХЯ худлаа ярьсаар. Минчийтлээ улайсан, нүд нь хавдсан, харахаас өвчтэй болсон Конашенковын цолыг нэмж дэслэгч генерал болгоод ч нэмэр алга. ТВ-ээр гарах тоолонд оросууд нулимна.
Украины 4 мужийг нь ОХУ-д нэгтгээд эх орныхоо хил хязгаарыг тэлчихлээ. Шойгу өөрөө “Цэргийн тусгай ажиллагаа” үүргээ гүйцэтгэж дууслаа гэж зарлав. Одоо энэ өдөр энэ цагаас эхлэн эх орноо хамгаалах эх орны дайн эхэллээ боллоо. Гэтэл тэнд байгаа оросын командлал, цэрэг нь тоосон уярсан шинжгүй ялагдах, ухрах, бүслэгдэх, фронт хаяж зугтахыг үзүүлж өгч байна. Фронтын элдэв мэдээнээс үзвэл хоногтоо 300-500 орос цэрэг украины галан хайчинд өрдүүлж, энэ 8 сар орчмын байлдаанд сөнөөлгөсөн танк нь 2500, хуягт тээвэрлэгч 5100, их буу 1500, нисэх онгоц нисдэг тэрэг 500 хүрч байхад “Цэргийн тусгай ажиллагаа” үүргээ гүйцэтгэж дууссан гэж дүгнэх нь дэндүү гэнэн хэрэг гэж оросууд өөрсдөө илээр шүүмжлэн ярьж байна.
Одоо бол хоногтоо 2000 орос цэрэг бууж өгөх тухайгаа украины талд утсаар мэдэгдэж аврал эрж байна. Тэр ч бүү хэл дайчлагдаад Украинд очиж амжаагүй байхад нь Орос дахь ар гэрээс нь Украины БХЯ, Жанжин штабтай гар утсаар холбогдож хүү, нөхөр, ах дүүгээ олзлуулж амь гаргах тухай гуйдаг, ийм тохиолдол өдөр өдрөөр өсч байна. Оросоос дайчлагдсан цэргүүд ихэнхи нь сэтгэлээр унасан, согтуу, урвах оргоход бэлхэн явж байна. Оросын армид мораль гэж алга болжээ. “Груз-200” гэх шарил болж буцчихгүйн тулд яахаас ч буцахгүй байна. Цэрэг татлагын дамжлага дээр авилга хахууль цэцэглэж байна. Мөнгө өгч цэрэг татлагаас чөлөөлөгдөх, бүр чадахгүй бол Украинд очоод бууж өгч өөрийгөө олзлуулах тухай л бодолтой. Цэрэгт гэр бүлээсээ хүү, нөхөр, ахаа илгээсэн айл өрхүүдэд элдэв урамшуулал өгөх тухай шийдвэр орон нутагт түгжээ. Ингээд хайран сайхан хүүгээ хэд хоногийн хүнс, байрны урамшуулал, машин, хөргөгч, гараашаар солино. “Груз-200” болоод эргээд ирвэл сүртэй оршуулна. Ээж нь уйлна, аав нь хүүгийнхээ амиар сольж авсан “Лада”-гаа гайхуулна. Орос хүний мораль ийнхүү боолын хэмжээнд очлоо.
Дайчилгааны дуулиантай хослон ОХУ-ын Төрийн Думын батлан хамгаалах хорооны дарга бэлтгэл хурандаа генерал Андрей Картаполов ТВ-ээр маш ноцтой асуудал гаргаж тавьжээ. Худлаа ярихаа зогсоо, худал хуурмаг мэдээллээр оросын ард түмнийг хордуулахаа боль гэж чангаар дуугарав. Украины зэвсэгт хүчнийг Оросын арми ялсаар ирсэн мэт 8 сар худал ярьсныг шууд илчиллээ. БХЯ тэр чигтээ худал хуурмагаар дүүрснийг Шойгугийн дэд сайд явсан цэргийн энэ жанжин шууд хүлээн зөвшөөрөв. “Оросын ард түмэн тэнэг биш шүү!” хэмээн анхааруулж байгаагаар нь бол “Ард түмнээ битгий бас!” гэж Шойгуд зориуд сануулж байгаа бололтой. ТВ-ийн “Соловьев LIVE” ток-шоугаар тэгж ярьж буй бичлэг нийгмийн цахим сүлжээгээр нэгэнтээ таржээ.
БХЯ-ны худал мэдээллийг няцааж орь дуу тавьсан бас нэг суртал нэвтрүүлэгч хүүхэн сошиалаар мандаад байгаа нь “Russia Today” ТВ-ийн дарга Маргарита Симоньян болж тодорчээ. Энэ мэт Оросын ТВ-ийн ток-шоу хэлэлцүүлгүүд дуу дуугаа авалцан гол буруутны эрэлд мордов. БХЯ, зэвсэгт хүчний жанжин штаб дээр шүүмжлэлийн гал буух нь тодорхой боллоо. Харин Шойгугаа исламын жижиг террорист Кадыровоор (шинэхэн хурандаа генерал) сольж шогтохгүй байгаа гэх айдас оросуудад төрөөд байна.
Өвөл дөхөөд ирлээ. Өвөл эхэлсэн дайн өвөлдөө үргэлжлэх нь байна. Орос тaнкийнхаа 67% байхгүй болгочихсон, одоо мобикуудад дагалдуулж байлдуулах танк хомсодсон, танкийн үйлдвэрлэл импортын эд ангийн тасалдлаас болж зогссон, гэтэл оросын цэргийн бүлэг нь ялагдлын байдалдтайгаар өвөлтэй золгох гэж байдаг. Мобикууд гэж шинээр дайчлагдсан шинэ цэргүүдэд өгсөн хоч нэр нь. Фронт руу илгээж буй нь бэлтгэл сургуулилалт байхгүй, нэг бүрийн хамгаалах хэрэгсэл байхгүй, гадаад орнуудаас хуягласан хантааз хүлээгдэж байгаа, зэвсгийн агуулах ба цэргийн ангиудад хэрэгцээгүй болж актлагдсан 1970-аад оны АКА буунаас өөр тэдэнд гарт нь бариулсан юм байхгүй, шархдаж магадгүй гээд памперс, тампун тараачихсан, тэдэндээ шархаа хэрхэн боох тухай хичээл зааж байгаа нь сошиалд цацагдсан, оросууд өөрсдөө элэг доог хийж байна.
Гэтэл нөгөө талд өвч бүрэн зэвсэглэсэн, нэг бүрийн хамгаалах хэрэгсэл байтугай дрон, стингер, жавелинаар зэвсэглсэн украин баг цэргүүд дуулиантайгаар эх орноо чөлөөлөх аж. Украиныг ялна гэсэн нь өнгөрлөө гэхэд шившигтэйгээр ялагдчихгүй юмсан гэсэн бодол фронт дээр орос офицер цэрэг болгоны тархийг эзэмдэнэ. Харьков мужид украины цэрэг 169 тосгон сууринг чөлөөлөөд цэвэрлэгээ явуулав. Лиманыг дагалдаад 50 гаруй суурин тосгон чөлөөлөгдлөө. Тэгж чөлөөлөгдлөө гэхэд орос цэрэг, орос иргэд бүр дөжирсөн.
Леонид Гозман украины алдартэй сэтгүүлч Дмитрий Гордонтой ярьж байна. Оросын ялагдлын тухай үнэн үг хэлээд шоронд ороод гараад иржээ. Түүний ярьсан нь:–Украин эзлэгдчихнэ гэж өөрийнх нь адил бодож байсан орос хүн бүр украины цэргийн “героизм ба профессионализм”-ыг харж гэнэт шооконд орлоо. Одоо бол энэ дайнд Украин ялаасай гэж ерөөх л үлдлээ. Учир нь украинчууд оросуудынхаа төлөө байлдаж байна. Украины эсрэг өдүүлсэн дайн бол Оросын шившиг бөгөөд аймшигт гэмт хэрэг мөн. Сталинч ГУЛАГ-тай харьцуулмаар гэмт хэрэг. Үүнийх нь төлөө эх орон нь ичиж үхэж байна. Украин ялахаасаа гадна НАТО, Европын Холбооны гишүүн, үнэн алдарт шашны дэлхийн төв болно гэдэгт итгэлээ. Путинд энэ бүхнийг ойлгож тусгаж авах ямар ч тэнхээ алга. Путин бүх дэлхийг мухардал руу орууллаа. Одоо илүү тэнэгтэхээс өөрөөр юу ч хийж чадахаа өнгөрлөө.
Нэгэнт л Соловьев Путиныг шүүмжлээд эхэлбэл Путин дуусч байгаа нь тэр болно. Кадыров, Пригожин нар генералд дэвшиж байгаа бол систем бүрэн нурна. Ингэснээрээ Путин эх орноо сөнөөнө. Та нар харсан уу? Кремлийн Георгиевскийн танхимд аз жаргалтай царай нэг ч харагдаагүй. Тэд баргар царайлан бүгдийг ойлгоод сууцгааж байсан даа. Путиныг засгийн эрхнээс зайлна гэж удаан хүлээх шаардлагагүй боллоо. Ердөө л фронтоос шалтгаална. Харин Пригожин, Кадыров нар цус урсган Москвад засгийн эрхэнд арай ч гараад ирэхгүй байлгүй. Путиныг залгамжлагч хэн бэ гэдгийг дэлхийгээр нэг шуугиад эхэлсэн. Орост ялалтын стратеги гэж алга болсон, атомын бөмбөг л үлдэж байх шив. Аливаа тоталитари дэглэм олон түмний эсэргүүцлийн тэмцэл, тайван жагсаалаар унадаг юм биш, цэргийнхэн болон хүчнийхэн, хунта засгийн эрхийг булаан авч дараа нь иргэний шинэ засгийн газраа сонгодог уламжлалтай юм – Леонид Гозман гэжээ.
Орос, англи, украин хэлнээс түүвэрлэн хөрвүүлсэн Д.Номиндарь
- Шинэ мэдээ